Pesten

De kinderraad van Kerkrade bestaat uit een vertegenwoordiging vanuit alle scholen voor primair onderwijs en van Kinderopvang Parkstad in de gemeente Kerkrade. De afvaardiging wordt per school gekozen. Deze raadsleden kiezen vervolgens uit een van de raadsleden hun burgemeester. 

In de kinderraad mogen leerlingen van groep 7 en 8 van alle basisscholen en van Kinderopvang parkstad in de gemeente Kerkrade meepraten en meedenken over het beleid van de gemeente. Vooral over die onderwerpen die direct met de kinderen te maken hebben. Uiteindelijk kan de kinderraad ook adviezen geven. Zij bepalen zelf de onderwerpen die behandeld worden.
 

Aanleiding en aanpak

De kinderraad heeft pesten als een van de onderwerpen gekozen waarover ze met elkaar in gesprek willen gaan.

Terugblik raadsvergadering 29 september 2021 en 2 februari 2022

Tijdens de raadsvergadering van 29 september hebben de raadsleden met elkaar gebrainstormd over wat het verschil is tussen pesten en plagen, maar ook waar gepest wordt en wat de gevolgen zijn van pesten.

Conclusies

Verschillende vormen van pesten:

  • buitensluiten;                        
  • uitschelden; 
  • schoppen; 
  • slaan;
  • online pesten:
    • online roddels;
    • haatprofielen; 
    • foto’s en video’s delen waarvoor je je schaamt.

Gevolgen van pesten:

  • het doet veel pijn, soms nog steeds als je al volwassen bent;
  • het gevoel hebben dat je alles fout doet;
  • je verdrietig en alleen voelen;
  •  slechte cijfers op school halen;
  • met tegenzin naar school gaan;
  • bang zijn om nieuwe vrienden te maken;
  •  niet goed kunnen slapen;
  • gaan geloven wat de pesters over ze zeggen.
  • Pesten heeft ook gevolgen voor de pesters en voor de rest van de klas.

In deze bijeenkomst hebben de raadsleden een keuze gemaakt met welke organisaties zij een gesprek wilden voeren over welke acties belangrijk zijn bij de aanpak van pesten.

Door de Coronamaatregelen is de raadsvergadering van 1 december helaas niet doorgegaan.
Tijdens de raadsvergadering van 2 februari hebben de raadsleden zich verder verdiept in drie thema’s om vervolgens tot een advies te komen, namelijk: 

  1. pesten op school; 
  2. pesten buiten school;
  3. cyberpesten. 

Voor het bespreken van deze thema’s zijn de organisaties Movare, Impuls en de politie uitgenodigd. Helaas kon de politie niet aanwezig zijn bij de vergadering van 2 februari.


Pesten op school

Binnen het thema “pesten op school” werd het pestprotocol besproken. Er is meer aandacht nodig voor het protocol. De meeste kinderraadsleden weten niet of er een pestprotocol op hun school is. Vragen die de raadsleden hadden waren: wat is een protocol eigenlijk? Welke aanpak staat erin? Is de aanpak nog wel actueel? Wie maakt het protocol? Is het een protocol per klas of voor de hele school? 

Ook viel op dat leerkrachten ieder op zijn of haar manier pesten aanpakt en bespreekbaar maakt. Het wisselt van weinig tot veel aandacht in de klas en een persoonlijke tot een groepsgerichte aanpak. De raadsleden zien ook een verschil in hoe streng leerkrachten zijn, welke straffen gegeven worden en of dat steeds op dezelfde manier voor iedereen geldt. Pesten komt vaak voor in de vrije situaties, dat maakt het extra lastig. Bijvoorbeeld tijdens de pauzes op schoolplein of andere situaties wat de leerkracht niet ziet. Veiligheid om het dan toch te bespreken is belangrijk. Makkelijke methoden zijn daarvoor een belangrijk punt. Voorbeelden hiervan zijn:

  • pesten binnen sociaal-emotionele lessen of trainingen bespreken;
  • bij binnenkomst via een emoticon het gevoel van de dag aangeven;
  • een eigen boekje waarmee je ook door te schrijven met de leerkracht kunt communiceren.

Pesten buiten school

Binnen het thema “pesten buiten school” is de ondersteuning bij strijd tegen pesten van Impuls ter sprake gekomen. Impuls heeft verschillende taken, zoals:

  • inzet van ambulante jongerenwerkers in de wijk; 
  • het gebruik van de jongerenbus;
  • de jongerencentra;
  • het geven van lessen/workshops. 

Het bleek dat de bekendheid en inzet van Impuls niet al te groot was. Ook de jongerencentra waren nauwelijks bekend. 
De kinderraadsleden hebben voorbeelden verteld van pestgedrag die in bepaalde wijken plaatsvonden. Een meldpunt bij jongerenwerkers zodat meteen ingegrepen kan worden, werd door de kinderraad voorgesteld. De inzet van ambulante jongerenwerkers, van de jongerenbus en de verwijzing naar de jongerencentra zou uitgebreid kunnen worden. Dit geldt ook voor het aanbod van lessen/workshops op school en zelfs bij de naschoolse opvang. Verder is gesproken over meer aandacht uitbreiden op het gebied van cyberpesten en de aandacht voor social media. 
Impuls deelt de mening van de kinderraad. Het gesprek van de kinderraadsleden met Impuls werd door beide partijen als positief ervaren.  Graag zouden ze dit vaker doen.

Cyberpesten

Cyberpesten is een vorm van pesten. Door de grote invloed die dit heeft is dit als een apart thema besproken.
Wat als positief werd ervaren is dat er een aantal goede websites zijn (o.a. www.pestweb.nl en www.vraaghetdepolitie.nl). Hierop staat duidelijke informatie hoe je kan reageren en jezelf beschermen tegen cyberpesten. Er kan zelfs aangifte gedaan worden bij de politie met bewijs in de vorm van screenshots. Echter de angst voor consequenties vanuit pesters is net zo groot als bij fysiek pesten. Verder werd door de raadsleden aangegeven dat school meer bekendheid moet geven aan cyberpesten. Immers cyberpesten gebeurt enerzijds 1-op-1 in het geheim en anderzijds ook in groepsapps of andere vormen van social media wat anderen ook zien. Net als bij fysiek pesten bestaat er een groep omstanders die het moeilijk vinden om pesters op hun gedrag aan te spreken of hulp in te schakelen. Vaak uit cyberpesten zich ook nog via hardere of kwetsbaardere taal dan bij fysiek pesten.
Hoewel in deze tijd online-onderwijs bijna een gewone zaak is geworden, is ook hier het gevaar van cyperpesten. Juist op de momenten dat de leerkracht nog niet online is. Net als bij pesten op school is er ook bij het thema cyberpesten een groot verschil merkbaar hoe verschillend scholen met cyberpesten omgaan. Verschillen in het onderwerp bespreekbaar maken, maar ook hoe om te gaan als cyberpesten van buiten de school vervolgens binnen de school verder gaat. 
Tenslotte constateerde de raad ook dat er binnen de sociale platformen (o.a. Whatsapp, TikTok en Instagram) verschillen zijn over hoe je je tegen cyberpesten kan beschermen. Bijvoorbeeld bij de ene “social” is het makkelijker om iemand te blokkeren of juist te volgen dan bij de andere social. Tevens werd opgemerkt dat bij TikTok je geen Engelse scheldwoorden kan gebruiken, echter schelden met Nederlandse woorden is wel mogelijk. 
De raadsleden en hun leeftijdsgenoten proberen met oplossingen te komen. Voorbeeld hiervan is een groepsapp maken met de naam “niet scheldenapp” en waar je dan ook geen scheldwoorden mag gebruiken. Ook een oproep aan iedereen om een negatieve mening voor zich te houden is als mogelijkheid voorgesteld. Een ander idee van de raadsleden is dat scheldwoorden via een autocorrect automatisch omgezet worden in positieve woorden.

Algemene conclusie 

De kinderraad concludeert dat het onderwerp “pesten” een moeilijk op te lossen probleem is waar kinderen ook nog veel last van kunnen hebben als ze ouder zijn. Pesten op zichzelf is niet strafbaar, maar vormen van pesten zoals mishandeling, bedreigen en stalken is wel strafbaar. 
Welke vorm van pesten er ook plaatsvindt, het allerbelangrijkste is er niet alleen mee te blijven lopen, maar hulp vragen. Deze hulp vragen kan bij familie, vrienden, leerkracht, vertrouwenspersoon, etc.
Hulp vragen kan gedaan worden door het kind wat gepest wordt, maar ook door omstanders of de pester zelf.

Advies en aanbevelingen

De Kinderraad adviseert: 
 

Meer aandacht te besteden aan het pestprotocol.

Aanbevelingen 

  • Stel als school een pestprotocol op. 
  • Maak een bewuste keuze in het per klas opstellen van een protocol of voor de hele school. 
  • Maak pesten en het protocol regelmatig bespreekbaar in de klas. 
  • Zorg dat alle leerkrachten en kinderen weet hebben van het eigen pestprotocol, pak dit ieder schooljaar weer opnieuw op. Bijvoorbeeld tijdens de jaarlijkse week tegen pesten. 
  • Laat leerkrachten het pesten en het bespreken ervan op een gelijke manier aanpakken. 
     

De inzet van Impuls nog bekender maken en de activiteiten verbreden en uitbreiden

Aanbevelingen

  • De inzet van ambulante jongerenwerkers verbreden door niet alleen in te zetten in de avonduren.
  • De inzet van Impuls uitbreiden door het geven van meer lessen en workshops tijdens school en naschoolse opvang.
  • Zet extra in op de bekendheid, zichtbaarheid en inzet van ambulante jongerenwerkers in de wijken.
  • Maak een meldpunt bij jongerenwerkers ten behoeve van een snelle interventie.
  • Een regulier overleg tussen kinderraadsleden en Impuls.

     

Maak een plan van aanpak tegen cyberpesten samen met Movare, Impuls en politie

Aanbevelingen

  • Bewustwording bij kinderen, ouders, medewerkers school en maatschappelijke organisaties creëren.
  • Geven van gastlessen op school, wijkpunten en bij verenigingen.
  • Maak gebruik van de deskundigheid van bijvoorbeeld Pestweb.
  • Maak gedragscodes hoe om te gaan met elkaar binnen de digitale wereld.
  • Bekendheid geven aan hoe om te gaan met cyberpesten en waar je hulp kan krijgen.
     

De Kinderraad roept het college op om in samenspraak met andere gemeenten een lobby te starten richting sociale platforms om cyberpesten tegen te gaan. 

Aanbevelingen

  • Bewustwording bij gemeenten creëren van de negatieve invloed van sociale platforms bij het onderwerp van cyberpesten.
  • Het gesprek aangaan met de Nederlandse afdelingen van de verschillende sociale platforms.
  • Inzetten op een reclamecampagne op de eigen sociale platforms tegen cyberpesten.
  • Samen met de sociale platforms de mogelijkheden onderzoek hoe pesttaal op de sociale platforms voorkomen kan worden.
  • Negatieve taal, zoals scheldwoorden in de verschillende talen, te censureren op de verschillende sociale platforms. 

     

Communicatie

Het advies wordt aangeboden aan het college van burgemeester en wethouders en de gemeenteraad van Kerkrade. 
‎Het advies wordt ook aangeboden aan het clusteroverleg directeuren van de Kerkraadse scholen van Movare, Kinderopvang Parkstad, welzijnsorganisatie Impuls, Team Jeugd van de gemeente en binnen verschillende gemeentelijke overlegstructuren.
Tevens wordt er een persbericht uitgezet.  

Uitvoering

‎‎Tijdens de laatste reguliere raadsvergadering van de zittende kinderraad in mei 2022 zal er vanuit het college van burgemeester en wethouders een terugkoppeling worden gegeven.
De nieuwe kinderraad zal vervolgens het onderwerp pesten opnieuw agenderen en de ingezette activiteiten volgen.

Dit advies is vastgesteld door de Kinderraad in de vergadering van 2 februari 2022

Hidde Sieler
Kinderburgemeester