De kinderraad van Kerkrade bestaat uit een vertegenwoordiging vanuit alle scholen voor primair onderwijs en van Kinderopvang Parkstad in de gemeente Kerkrade. De afvaardiging wordt per school gekozen. Deze raadsleden kiezen vervolgens uit een van de raadsleden hun burgemeester. 

In de kinderraad mogen leerlingen van groep 7 en 8 van alle basisscholen en van Kinderopvang Parkstad in de gemeente Kerkrade meepraten en meedenken over het beleid van de gemeente. Vooral over die onderwerpen die direct met de kinderen te maken hebben. Uiteindelijk kan de kinderraad ook adviezen geven. Zij bepalen zelf de onderwerpen die behandeld worden.
 

Aanleiding en aanpak

De kinderraad heeft zwerfafval als een van de onderwerpen gekozen waarover ze met elkaar in gesprek willen gaan.

Terugblik raadsvergadering 29 september 2021 en 18 mei 2022 en werkbezoek gemeentewerf 13 april 2022 
Tijdens de raadsvergadering van 29 september hebben de raadsleden met elkaar gebrainstormd over wat zwerfafval is, welke soorten zwerfafval er zijn, waar je het tegenkomt en waarom het slecht voor de natuur is. Tijdens het werkbezoek op 13 april aan de gemeentewerf hebben de Kinderraadsleden eerst een quiz gedaan en zijn ze met elkaar in gesprek gegaan. Vervolgens hebben zij kunnen zien wat er allemaal wordt opgehaald door de gemeente, hebben zij ook zelf kunnen ervaren wat een veegwagen ophaalt en welke materialen de gemeente gebruikt om de stad schoon te houden. 
Ten slotte zijn in de raadsvergadering van 18 mei alle opgedane ervaringen en gedachten besproken die tot onderstaand advies hebben geleid. De kinderraad heeft zich beperkt in dit advies tot zwerfafval in hun eigen leefomgeving. Dus afval in bijvoorbeeld oceanen is niet in dit advies meegenomen.

Conclusies

Verschillende vormen van zwerfafval

  • Spullen (vooral plastic) dat naast de prullenbak wordt gegooid
  • Afval dat door mensen op straat wordt gegooid
  •  Afval in alle soorten en maten die rondzwerven
  • Afval (o.a. plastic en glas) dat in de natuur ligt of ergens waar het niet hoort

Waar zie je zwerfafval 

  • Op straat (langs de weg)
  • In de struiken en naast de prullenbakken buiten         
  • In de speeltuin en sportveldjes                    
  •  Bij winkels, bossen en parken
  • Plaatsen waar geen afvalbakken zijn                 
  • Naast de snelweg        

Oorzaken van zwerfafval

  • Mensen gooien het op straat en ze zijn te lui om verder te lopen naar een prullenbak
  • Stoer doen van jongeren en groepsdruk
  •  Mensen gooien afval in de natuur en niet in een prullenbak
  • Afval wordt over of naast de prullenbak gegooid

Waarom is zwerfafval niet goed

  • Dieren eten het op en worden ziek of gaan dood (stikken of verstrikken)
  • Ook planten en bomen gaan ervan dood
  •  Zwerfafval gaat rotten
  • Het is niet goed voor de natuur (milieuvervuiling)
  • Zwerfafval kan giftige stoffen bevatten en het kan 100 jaar duren voordat het weg is

Hondenpoep

Is hondenpoep zwerfafval of niet? Deze vraag heeft binnen de kinderraad vol op discussie opgeleverd. Echter de kinderraad is unaniem over het feit dat niet de honden, maar de hondenbezitters hierin een verantwoordelijkheid in hebben.

Prullenbakken

Waar de kinderraadsleden in de eerste bespreking over zwerfafval allemaal vonden dat er meer prullenbakken moesten komen, heeft het werkbezoek aan de gemeentewerf hier een andere kijk op gegeven.
Door een quiz, maar ook door het daadwerkelijk zien wat er allemaal aan afval wordt opgehaald, is de mening van de kinderraad hierin gewijzigd. Het feit om nieuwe prullenbakken te plaatsen waar er nu nog geen staan, heeft niet veel zin. Het zal het zwerfafval laten toenemen van de ene kant en de andere kant kost een nieuwe prullenbak plaatsen ook veel geld. Een nieuwe prullenbak op een nieuwe plek moet ook weer leeg gemaakt worden. Dat kost ook veel tijd.

Algemene conclusie 

De kinderraad concludeert dat het onderwerp “zwerfafval” een veel groter vraagstuk is dan van tevoren gedacht. Het feit dat er zoveel huisafval in (of naast) prullenbakken en in de natuur terecht komt baart hen veel zorgen.
Het feit dat er de mogelijkheid is van het steeds beter scheiden van afval, is een goede zaak. Dat er een beetje aandacht op school is en er vrijwilligers in hun buurt zwerfafval opruimen zijn positieve zaken. Het valt de kinderraad verder op dat de gemeente goed zichtbaar is met hun auto’s en materialen.
Echter ongeacht de vorm van zwerfafval is de belangrijkste oorzaak het gedrag van mensen.

Advies en aanbevelingen

De Kinderraad adviseert:

Meer aandacht te besteden aan zwerfafval op het basis- en voortgezet onderwijs

Aanbevelingen

  • Zorg dat het onderwerp zwerfafval in het lesprogramma wordt opgenomen. Zorg voor bewustwording van de gevolgen van zwerfafval.
  • Maak gebruik van zowel online als fysiek lesmateriaal.
  • Organiseer een of meerdere activiteiten rondom dit onderwerp, door een bezoek aan gemeentewerf, Rd4 of meedoen aan acties zoals “NL doet”.

Vaker leegmaken van prullenbakken

Aanbevelingen

  • Het plaatsen van prullenbakken op plekken waar nog geen prullenbak staat heeft een negatief effect. Echter bestaande prullenbakken vaker leegmaken zorgt dat er minder zwerfafval op de grond terecht komt.
  • Onderzoeken of er mogelijkheden zijn om afval al bij de prullenbak te scheiden. Hierbij ook RD4 betrekken. 
     

Meldpunt van zwerfafval

Aanbevelingen

  • Het meldpunt via de “buiten beter” app meer bekendheid geven. 
  • Meldpunt ook gebruiken als prullenbakken vol zijn.
     

Campagne tegen zwerfafval

  • Aanbevelingen
  • Bewustwording van de gevolgen bij alle mensen van de stad.
  • Campagne maken voor verschillende groepen, zowel voor volwassenen als jongeren.
  • Geven van gastlessen op school, wijkpunten en bij verenigingen.
  • Maak gebruik van de deskundigheid van bijvoorbeeld medewerkers gemeente of Rd4.
  • Filmpje maken door een bekend persoon uit de regio.
  • In de campagne ook een apart onderdeel voor hondenpoep maken, waarin wordt verteld wat je moet doen als hondenbezitter. Verder ook aangeven waar hondenuitlaatplekken zijn en waar poepzakjes gekocht kunnen worden.
     

Communicatie

Het advies wordt aangeboden aan het college van burgemeester en wethouders en de gemeenteraad van Kerkrade. 
‎Het advies wordt ook aangeboden aan het clusteroverleg directeuren van de Kerkraadse scholen van Movare, Kinderopvang Parkstad en afdeling stedelijk beheer van de gemeente.

Uitvoering

De nieuwe kinderraad zal vervolgens het onderwerp zwerfafval opnieuw agenderen en de ingezette activiteiten volgen.


Dit advies is vastgesteld door de Kinderraad in de vergadering van 15 juni 2022

Hidde Sieler
Kinderburgemeester